Ga jij aan de kant voor een robot?

Hoe zou jij reageren als er ineens een robotkarretje door je straat rijdt? De technologie om robots bijvoorbeeld boodschappen te laten bezorgen bestaat al, maar er is nog weinig onderzoek gedaan naar het sociale aspect hiervan. Wat doen mensen als er een robotisch karretje op ze komt afgereden? Dat wordt op het Marineterrein onderzocht met het autonome wagentje Husky.

Het was een opmerkelijk schouwspel: naast de zonnebadende bezoekers van het Marineterrein werd Husky ‘uitgelaten’ door twee onderzoekers. Het robotkarretje zocht de confrontatie op met voetgangers terwijl hun reactie nauwlettend in de gaten werd gehouden. Kirsten Clé, als student-assistent aan het onderzoek verbonden, maakte driftig aantekeningen. 

Sociaal experiment
‘We brengen de reacties van mensen in kaart als er een robot op ze af komt rijden’, zegt Kirsten. ‘Gaan ze aan de kant of blijven ze juist staan? Wat is hun gezichtsuitdrukking? Er is al veel onderzoek gedaan naar robots in de openbare ruimte, maar dat is vooral gericht op het technologische aspect ervan. Dit is een sociaal experiment om te zien hoe mensen met deze technologie omgaan.’ 

Nieuwsgierigheid
‘En de overgrote meerderheid van de mensen gaat aan de kant als Husky eraan komt’, zegt Tim de Klerk. Ook hij is als student-assistent bij het onderzoek betrokken. ‘Veel mensen zijn nieuwsgierig naar Husky. Als ze hem zien aankomen, gaan ze er soms voor staan of ze springen op het laatste moment op zijn route om hem te testen. En dat is nuttig, want dit soort gedrag kan in de openbare ruimte ook voorkomen. Zo hopen we erachter te komen of het veilig en zinvol is om robots op straat te laten rijden.’

Uitzonderingsgevallen
Hoewel de techniek over het algemeen best goed werkt, zijn het juist de uitzonderingsgevallen waar we goed op zouden moeten letten bij het ontwerpen van robotgedrag, vertelt projectleider Jered Vroon. ‘Daarom is dit soort onderzoek van belang’, zegt hij. ‘Want wat als iemand moeilijk ter been is? Of wat als iemand afgeleid is en niet oplet? Reageren groepen net zo op een robot als mensen die alleen lopen? Wat als mensen fietsen? Dit soort uitzonderingen kunnen problemen opleveren en daarom is het goed al dit soort gedragingen in kaart te brengen.’ 

Risico’s in kaart brengen
Dat is dan ook het doel van het onderzoek: nagaan wat de uitzonderingsgevallen zijn waar rekening mee moet worden gehouden. ‘Robots kunnen heel nuttig zijn om goederen te bezorgen of zelfs om te helpen bij stadsreiniging’, legt Jered uit. ‘Maar realistisch gezien kunnen we wat mij betreft pas robots in ons straatbeeld verwachten als we weten welke factoren van invloed zijn op hoe mensen op de robot reageren, of en wanneer ze aan de kant gaan en wat de risico’s zijn. Daar willen we met Husky achter komen.’

Het experiment met Husky is een samenwerking tussen AMS Institute en TU Delft en onderdeel van Marineterrein Amsterdam Living Lab.