700 duizend vondsten zijn er tijdens de aanleg van de Noord/Zuid-lijn uit de grond gehaald. Daarvan is een boek, een website en een enorm kunstwerk in metrostation Rokin gemaakt; dit alles is tot stand gekomen op het Marineterrein, in de archeologiewerkplaats MA.
700 duizend vondsten deed stadsarcheoloog Jerzy Gawronski met zijn team tijdens de aanleg van de Noord/Zuid-lijn die op 21 juli aanstaande opengaat. Aardewerk, kunstgebitten, pijlpunten, mobiele telefoons, noem maar op. Het eindresultaat: een boek, een website en een enorm kunstwerk in metrostation Rokin. En dit kwam allemaal tot stand op het Marineterrein, in de archeologiewerkplaats MA.
‘Hier is het allemaal bedacht’, zegt Gawronski terwijl hij wijst naar de scherven die overal bij archeologiewerkplaats van Monumenten en Archeologie in plastic bakken liggen. Met de publicatie van het boek Spul zit een project waarvan de voorbereidingen eind jaren 90 begonnen, er nu op. ‘Maar we graven niet op om scherven te verzamelen, met de vondsten willen we een verhaal vertellen.’ En dat is het verhaal van de stad Amsterdam.
‘Al die vondsten zijn een weerspiegeling van de stad. Dus wilden we ze categoriseren op een manier die de stad symboliseert.’ Zo zijn de vondsten op de pagina’s van Spul in tien categorieën gesorteerd om de functies van de stad inzichtelijk te maken. ‘Heden en verleden lopen op deze manier door elkaar en dit levert een ander, divers beeld van de stad op. Van de hoef van een paard tot een fietsbel, het gaat allebei om transport.’
Ook op het Marineterrein is het verleden nog voelbaar in het heden. ‘Een van de redenen dat we op het Marineterrein zijn gekomen, is dat wij het erfgoed kunnen uitdragen. Bij de organische ontwikkeling die hier centraal staat hoort ook een besef waar je vandaan komt.’ De vondsten vertellen inhoudelijk iets over nu, volgens Gawronski. ‘Archeologie gaat voor mij niet over het verleden maar over het gebruiken van dingen uit het verleden om iets te vertellen over Amsterdam en waar we naartoe gaan.’
De kennis die daaruit volgt kan helpen het innovatieve karakter van het Marineterrein te versterken. ‘Innoveren is van alle tijden. Innovaties zijn niet alleen van nu, maar zijn ook vroeger bedacht, in de context van die tijd. Een kerfstok bijvoorbeeld, is eigenlijk gewoon hetzelfde ding als een zakjapanner. Het gaat bij beide om tellen. Als je ziet hoe snel dingen veranderen, ga je nadenken over de vanzelfsprekendheid van je eigen spullen.’ En met die gedachte kunnen we op het Marineterrein weer vooruit.
Op zaterdag 21 juli gaat de Noord/Zuid-lijn open. Vanaf dat moment kun je het kunstwerk zelf bekijken in metrostation Rokin. Het boek Spul kost € 79,50 en is te koop bij de boekhandel.
